Cosun en het IRS gaan extra monitoren in bietenpercelen op de ziektes SBR en RTD en op de cicaden die deze ziektes over brengen.
Aanleiding is de uitbreiding van deze ziektes in Duitsland in de richting van Nederland in bieten, aardappelen, wortelen, rode bieten en uien. Daarnaast is recent aangetoond dat SBR in bietenmonsters uit 2023 is gevonden, die in Duitsland onderzocht zijn. Hoewel we in Nederland nog geen schade zien van SBR en RTD, komt SBR incidenteel al wel voor, gezien deze positieve uitslagen. In dit bericht leest u meer over SBR en RTD en roepen wij telers op contact op te nemen met de buitendienstmedewerker of teeltadviseur op het moment dat u symptomen van SBR of RTD in uw perceel ziet.
SBR (Syndrome “Basses Richesses”) zorgt voor lagere wortelopbrengsten en zeer lage suikergehalten in suikerbieten. Daarnaast veroorzaakt de ziekte schade in aardappelen, wortelen, rode bieten en uien. SBR wordt veroorzaakt door de bacterie ‘Candidatus Arsenophonus phytopathogenicus’ en wordt overgebracht door glasvleugelcicaden.
Bij door SBR aangetaste planten vergeelt en verwelkt het blad binnen een paar weken na de infectie, die normaal tussen juni en september plaatsvindt. De vaatbundels vertonen een typische bruine necrose. De hartbladeren zijn lancetvormig en lichtgroen. Bij zware aantastingen kunnen hele percelen geel kleuren. De symptomen lijken sterk op symptomen van magnesiumgebrek, verticillium en vergelingsziekte. In Duitsland komt SBR vaak samen voor met RTD. Als beide ziekten tegelijkertijd aanwezig zijn, is de schade nog groter.
RTD (Rubbery Taproot Disease) wordt veroorzaakt door het phytoplasma ‘Candidatus phytoplasma solani’. De ziekte wordt ook wel Stolbur genoemd. Ook deze ziekte wordt overgebrachte door cicaden. De eerste symptomen bij RTD zijn slapende bieten op het heetst van de dag in juli. Later treedt vergeling en necrose van de oudste bladeren op. Er treedt bij RTD geen verkleuring op in de vaatbundels in de wortel, zoals dat een typisch symptoom is van SBR. Later sterft al het blad af. Bij RTD kan de schade nog groter zijn dan bij SBR, omdat de bieten in een later stadium ook rubberachtig van structuur worden en onverwerkbaar worden of geheel wegrotten.
Telers die aanstaande zomer verdachte plekken zien in hun perceel, vragen wij om zich te melden bij de buitendienst van Cosun Beet Company of hun teeltbegeleider. Die kan een monster opsturen naar het IRS om te onderzoeken of het werkelijk om SBR of RTD gaat. Alleen met moleculaire technieken is dit met zekerheid vast te stellen.
Meer informatie over de ziektes en hun verspreider is te vinden in de teelthandleiding van het IRS.
De nimf van de cicade (lengte: 4 mm) die SBR of RTD over kan brengen leeft in de bodem op de wortels van de suikerbieten.
(bron foto’s: Pfitzer et al., 2020)